Od kilkunastu lat zwiększana jest w naszym kraju ilość pomiarów pod kątem badania ziemi, wody oraz natężenia hałasu. Są to czynniki ważne nie tylko ze względu na czystość środowiska naturalnego i potrzebę jego ochrony, ale także wpływające personalnie na jakość życia i zdrowia każdego mieszkańca naszej ojczyzny.
Ogólny monitoring gleb
Zagadnienie ogólnego monitoringu gleb jest w polskim środowisku naukowym rozwijane od początku lat 90-tych ubiegłego wieku. W 1995 roku ruszył ogólnopolski program naukowy badania i pomiarów jakości gleb, który ma na celu ocenę stanu polskiej pedosfery i podjęcie kroków jej restrukturyzacji tam gdzie to potrzebne.
Badania prowadzi się w cyklach pięcioletnich, w ramach krajowej sieci, na którą składa się 216 punktów pomiarowo-kontrolnych, zlokalizowanych na glebach użytkowanych rolniczo na terenie całego kraju. Badania laboratoryjne prowadzą zakłady pedosfery uniwersytetów i akademii rolniczych naszego kraju (między innymi lubelski Uniwersytet Przyrodniczy).
Sposób kontroli
Monitoring gleb w polskich warunkach naukowych odbywa się na kilku płaszczyznach. Z wyznaczonych punktów pomiarowych naukowcy pobierają próby profili glebowych a następnie oznaczają niektóre kluczowe wskaźniki takie jak: skład granulometryczny (8 frakcji), ilość zawartości procentowej próchnicy, zawartość procentową Węglanu wapnia 3, pH oraz kwasowość hydrolitów i kwasowość wymienną.
W punktach pomiaru zlokalizowanych na wsi bada się też przydatność rolniczą gleb analizując takie parametry jak: zawartość przyswajalnych przez rośliny form fosforu (P 2O 5), związków potasu (K 2O), magnezu i czynników magnezowych (Mg) oraz siarki (S-SO 4). Niektóre punkty analizują też zawartości: azotu ogólnego zawartego w glebie, węgla organicznego, wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych, wymiennego wapnia, potasu, magnezu i sodu.
Działania laboratoryjne
Laboratoria chemiczne przetwarzają pobrane próbki i matematycznie obliczają sposób zanieczyszczenia i przydatności gleb. Zakłady naukowe mogą również wyznaczać stosunek węgla do azotu zawartych w glebie, zasolenie gleby, oraz kationową pojemność sorpcyjną. W próbkach oznacza się częstokroć również zawartość rozpuszczalnych form: wapnia, magnezu oraz potasu.
Innym rodzajem badań jest ocena stanu chemizacji gruntów. Jest to działalność naukowa prowadzona na terenie przemysłowych gospodarstw rolnych silnie stosujących pestycydy, opryski i nawozy sztuczne. Badania te realizują indywidualnie wydziały ochrony środowiska na płaszczyźnie wojewódzkiej.